آقای نماینده، به کجا چنین شتابان!
داتیکان-فرود نودهی: بسیاری گمان میکنند مشکل اصلی کشور تحریمها و یا فسادهایی است که از سوی برخی از مسئولین و افراد دارای نفوذ صورت میگیرد. میتوان از یک نظر با این افراد موافق بود و حداقل بخشی از مشکلات را در این زمینه جستجو کرد. با این حال بسیاری نیز بر این باورند که مشکلات ما زمانی شروع میشود که قانون رعایت نمیشود. در واقع باید گفت «قانون» مظلومترین بخش جامعه است، اگر قانون رعایت شود هرچیزی در جای خودش قرار میگیرد و هر شخص حقیقی و حقوقی نیز مراقب اظهارنظرهای خود است. این توقع از نمایندگان مجلس که نقش قانونگذاری را دارند بیش از دیگران میرود.
ماجرای آتش زدن پرچم آمریکا و برجام در مجلس از نقطه نظرهای مختلف و عمدتاً سیاسی مورد بحث و بررسی قرار گرفت. اینکه آتش زدن پرچم یک کشور توهین به مردم آن کشور است بحثی است که برخی در مورد آن اظهار نظرهای گوناگونی دارند ولی آنچه مسلم است، همه باور دارند که گفتن عبارت «گور پدر ملت آمریکا» توهین به مردم یک کشور محسوب میشود. مجتبی ذوالنور نماینده مردم قم در مجلس شورای اسلامی در گفتگو با خبرآنلاین گفته است «گور پدر ملت آمریکا، اگر پشت دولتشان هستند». این جمله چیزی جز توهین و دشنام را در ذهن متبادر نمیکند. آیا نماینده مجلس میتواند از چنین عباراتی استفاده کند؟ آیا وی مسئولیت خسارتی که این عبارات برای کشور به وجود میآورد، بر عهده میگیرد؟ شأن نمایندگی اجازه این گونه اظهار نظرها را به نماینده میدهد؟ داتیکان در گفتگو با نعمت احمدی (وکیل و حقوقدان) به بخشی از این سؤالات پاسخ میدهد.
نعمت احمدی با اشاره به اینکه سخنان و اظهارنظرهای نمایندگان مجلس را باید به دو بخش تقسیم کرد، گفت: «آنچه نماینده در صحن علنی مجلس میگوید، یک بحث است و آنچه وی در گفتگو با سایتها و روزنامهها و یا مجالس خصوصی مطرح میکند، بحث دیگری است. اصول 84 و 86 قانون اساسی این اجازه را به نماینده میدهد که در کلیه امور داخلی و خارجی کشور اظهار نظر کنند. ولی اگر این اظهار نظرها خارج از صحن باشد شرایط متفاوت است. این بدعت را آقای مرتضوی ایجاد کرد که در زمان مجلس ششم اظهارنظرهای نمایندگان خارج از مجلس را مانند سایر افراد کشور مورد بررسی قرار میداد و معتقد بود اظهارنظرهای نمایندگان فقط در صحن مجلس برای آنها مصونیت ایجاد میکند.»
احمدی در ادامه گفت: «پس از سختگیریهای آقای مرتضوی بود که مجلس کمیتهای تحت عنوان نظارت بر رفتار نمایندگان ایجاد کرد. این کمیته پس از بررسی اظهار نظرهای نمایندگان چنانچه تشخیص میداد که صحبتهای نماینده مغایر با شأن نمایندگی است و به مصالح کشور خدشه وارد میکند، پرونده را به دادگستری ارجاع میداد و در آنجا به پرونده نماینده مجلس همانند سایر افراد بررسی میشد.»
این وکیل دادگستری در ادامه به ماجرای آتش زدن برجام و پرچم آمریکا در مجلس اشاره کرد و در این زمینه گفت: «حرکتی که این نمایندگان در مجلس انجام دادند، آنقدر نسنجیده بود که حتی فراموش کردند با خود یک سینی یا ظرفی ببرند تا خاکستری کاغذ و پرچمی که آتش زدند در آن بریزد. این نمایندگان هیچگونه دور اندیشی ندارند و با رفتار پوپولیستی این اقدام را انجام دادند که بگویند ما فرمایشات مقام معظم رهبری را عملی کردیم. این در حالی است که منظور مقام معظم رهبری از آتش زدن برجام، نوع رفتار و عملکرد ما در مقابل آمریکا بود نه آتش زدن یک تکه کاغذ در مجلس.»
احمدی در ادامه به وظایف و شأن نمایندگان مجلس اشاره کرد و در این باره اظهار داشت: «مردم به نمایندگان وکالت میدهند که در حوزه صلاحیت و وظایفشان عمل کنند نه اینکه اعمالی را انجام دهند که دولت را در یک مخمصه قرار دهند. به نظر من نمایندگان باید یک دور قانون اساسی را بخوانند، اصل 110 قانون اساسی تعیین سیاستهای کلی نظام را در جمله اختیارات و وظایف مقام رهبری قرار داده است نه نمایندگان مجلس. اینکه یک نماینده بیاید و مازاد بر اختیاراتی که قانون برای وی در نظر گرفته، عمل کند چیزی جز خسارت برای کشور به ارمغان نخواهد گذاشت.»
احمدی در پایان گفت: «آنچه مسلم است ما با هیچ ملتی دشمنی نداریم، با هیچ دولتی نیز دشمنی دائم نداریم. دشمنی ما با دولت اسرائیل نیز به این واسطه است که ایران دولت اسرائیل را مشروع نمیداند. همین اصل عدم دشمنی دائم و حفظ منافع ملی است که باعث میشود مسئولین کشور در مقطعی با جان کری قدم بزنند یا در صورت نیاز با باراک اوباما تلفنی صحبت کنند.»