تروریستی اعلام کردن سپاه پاسداران خلاف حقوق بینالملل است
داتیکان: عصر دیروز، دونالد ترامپ (رئیس جمهور آمریکا) در پی اقدامی عجیب که در گذشته مشابه آن رخ نداده بود، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را در لیست گروههای تروریستی خود اعلام کرد. این برای نخستین بار است که آمریکا، نیروی نظامی یک کشور را در لیست گروههای تروریستی قرار میدهد. خارج از مسائل سیاسی، نظامی و اقتصادی این اقدام آمریکا، این سؤال مطرح میشود که آیا از منظر حقوق بینالملل این امر متصور است که آمریکا، نیروی نظامی جمهوری اسلامی ایران را در لیست گروه تروریستی قرار دهد و در چنین شرایطی، چه تبعاتی برای سایر کشورهایی که به طرق مختلف با سپاه در ارتباط هستند پیش خواهد آمد؟ از سوی دیگر این امکان وجود دارد که با توجه به شرایط پیش آمده، بحث تأیید FATF از سوی مجمع تشخیص مصحلت نظام نیز متأثر از این تصمیم خصمانه آمریکا باشد؟ داتیکان در گفتگو با نعمت احمدی، به بررسی این مسائل میپردازد.
نعمت احمدی در ابتدا به این مسأله اشاره کرد که از منظر حقوق بینالملل، نمیتوان یک نهاد و ساختاری که بر گرفته شده از قانون اساسی آن کشور است را گروه تروریستی اعلام کرد. وی در این زمینه گفت: «برابر اصل 150 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، سپاه پاسداران بخشی از نیروی نظامی ایران محسوب میشود. بر این اساس باید گفت که سپاه بخشی از قانون ما محسوب شده و از نگاه حقوق بینالملل، نمیتوان بخشی از قانون یک کشور را به عنوان گروه تروریستی اعلام کرد.»
اصل 150 قانون اساسی مقرر میدارد: «سپاه پاسداران انقلاب اسلامي كه در نخستين روزهاي پيروزي اين انقلاب تشكيل شد، براي ادامه نقش خود در نگهباني از انقلاب و دستاوردهاي آن پابرجا ميماند. حدود وظايف و قلمرو مسئوليت اين سپاه در رابطه با وظايف و قلمرو مسئوليت نيروهاي مسلح ديگر با تأكيد بر همكاري و هماهنگي برادرانه ميان آنها بهوسيله قانون تعيين ميشود.»
این وکیل دادگستری در ادامه گفت: «وقتی که از نظر حقوق بینالملل امکان قرار دادن بخشی از ساختار یک کشور را که منفک شده از قانون اساسی آن کشور نیست، نمیتوان به عنوان گروه تروریستی اعلام کرد، طبیعتاً این اقدام آمریکا خلاف قوانین بینالمللی محسوب میشود. از سوی دیگر، سپاه پاسداران یک نیروی بسیج دارد که اصطلاحاً یک لشکر 20 میلیونی محسوب میشود و عملاً باید گفت که آمریکا با این اقدام خود، نیمی از جمعیت بزرگسال کشور را تروریست خطاب کرده است. بنابراین باید گفت که آمریکا عملی انجام داده است که از منظر حقوق بینالملل پذیرفتنی نیست.»
این وکیل دادگستری در ادامه به آثار مخرب این اقدام آمریکا اشاره کرد و در این باره گفت: «این عمل آمریکا اثرات بسیار مخربی در منطقه خواهد داشت. سپاه پاسداران در سه حوزه زمینی، دریایی و هوایی دارای تشکیلاتی است. از سوی دیگر، هرچند ایران با آمریکا هم مرز نیست ولی با بخشی از نیروهای نظامی این کشور در منطقه هم مرز هستیم و شاهد اصطحکاکاتی نیز بین این نیروها هستیم. به طور مثال، ناو آمریکا در منطقه تنگه هرمز مستقر است، از سوی دیگر نیروی دریایی سپاه نیز در این منطقه حضور دارد. نیروهای ایرانی و آمریکایی به کرات در این منطقه یکدیگر را هم پوشی میکنند. تا دیروز اگر ناوگان آمریکایی در حال عبور از کنار کشتی سپاه پاسداران بود، با رد و بدل کردن اطلاعات، مانع از برخورد با یکدیگر میشدند ولی در شرایط فعلی همه چیز تغییر کرده و این امکان وجود دارد که با کوچکترین سهلانگاری یه فاجعه عظیم رخ دهد. بدون شک، این وضعیت بسیار خطرناک را آمریکاییها ایجاد کردهاند ولی بسیار حائز اهمیت است که نیروهای داخلی با درایت عمل کنند تا مانع از رسیدن آمریکا به اهدافش شوند.» احمدی در ادامه افزود: «از شواهد امر مشخص میشود که آمریکا قصد درگیری با ایران را دارد. باید در نظر داشت که ایران با آمریکا هم مرز نیست و فقط برخی از نیروهای آمریکایی در این منطقه حضور دارند و طبیعتا چنانچه درگیری در این منطقه صورت گیرد، ما آسیب پذیر خواهیم بود. بنابراین باید با عقلانیت از این وضعیت خارج شویم زیرا در یک وضعیت قرمز قرار داریم.»
نعمت احمدی در ادامه به ارتباط این اقدام آمریکا با موضوع FATF اشاره کرد و در این خصوص گفت: «به نظر بنده، نپذیرفتن FATF، نوعی تحریم خود خوانده اقتصادی است. من باور دارم که آمریکاییها به دنبال این هستند که ما FATF را نپذیریم تا بدین طریق از جوانب مختلف تحت فشار قرار بگیریم. طبیعتاً نمیتوانیم خودمان را از سایر کشورهای دنیا جدا تلقی کنیم. نپذیرفتن FATF به معنای این است که هم از سوی سایر کشورهای دنیا تحت فشار قرار میگیریم، هم با شکل گیری عدم شفافیت مالی، زمینه را برای فسادهای مالی در داخل باز میکنیم و هم اینکه دوباره شاهد تولد افرادی همچون «بابک زنجانی» هستیم که از شرایط تحریم و عدم شفافیت مالی استفاده کرده و بخش کلانی از سرمایه ملی را به جیب زدند.»
احمدی در پایان گفت: «آنچه برای بنده نیز جای سؤال دارد، این موضوع است که سپاه پاسداران با برخی از کشورهای منطقه هم روابط نظامی دارد و هم روابط اقتصادی. تروریستی خواندن سپاه از سوی آمریکا، چه عواقبی برای این کشورها میتواند داشته باشد و آیا این امکان وجود دارد که کشورهایی که با سپاه همکاری میکنند، تحریم شوند و یا تحت فشار قرار بگیرند. با این حال، آنچه مسلم است سپاه پاسداران یک نهاد حاکمیتی است و تروریستی خواندن یک نهاد حاکمیتی نه از منظر حقوقی قابل تصور است و نه از منظر سیاسی. مسأله جالب توجه این است که آمریکا در فرآیند مبارزه با داعش، در کنار سپاه پاسداران ایران فعالیت میکرد و بدون تلاشهای سپاه امکان غلبه بر داعش در سوریه و عراق وجود نداشت. آمریکا در این حوزه و برای شکست داعش از کمکهای سپاه استفاده کرده و حالا چه اتفاقی افتاده که نیروی سپاه پاسداران را در کنار داعش، تروریست خطاب میکند؟ این نشان میدهد که اهداف آمریکا از تروریستی اعلام کردن سپاه، اهداف سیاسی و چیزی جز براندازی نیست که اگر ماهم در جبهه آمریکا فعالیت کنیم، عواقب بسیار بدی خواهد داشت.»