نجفی توانا: بهتر است همه افراد خارج از مسئولیتهای خود اظهار نظر نکند!
داتیکان-فرود نودهی: دیگر عادت کردهایم که هر از گاهی شخصی از مسئولین و یا برخی از ائمه جمعه سخنانی به زبان آورند که نه تنها خلاف قانون است بلکه بیش از آنکه باعث ایجاد آرامش در جامعه شود، شرایط را به سمت ناآرامی سوق میدهد. آخرینبار این امام جمعه دامغان بود که در خطبه نماز جمعه پانزدهم تیرماه، برخی از دانشجویان شهر دامغان را منشأ بیاخلاقی و بیعفتی دانسته و به رئیس دانشگاه هشدار داد که اگر این مسأله را حل نکند، جوانان «آتش به اختیاری» هستند که وارد عرصه خواهند شد. در شرایطی که کشور درگیر مسائل و مشکلات بسیار مهمتر از این است، بهتر بود امام جمعه دامغان بیش از آنکه نگران چند مورد بیحجابی در شهر باشد، از فسادها و رانتهایی سخن میگفت که امروزه گلوی تمام مردم ایران را فشار میدهد. مگر غیر از این است که بخشی از وظیفه ائمه جمعه بیان مسائل روز سیاسی از منظر فقهی و دینی است؟ مسألهی دیگر اینکه آیا از منظر قانونی، امام جمعه یک شهر وظیفه برقراری امنیت اجتماعی و برخورد با بیحجابی را در یک شهر بر عهده دارد یا نیروی انتظامی و نهادهای مسئول دیگر؟ داتیکان در گفتگو با علی نجفی توانا وکیل و استاد دانشگاه به بررسی این مسأله میپردازد.
نجفی توانا با بیان اینکه قطعا هر کسی در هر مقام میتواند در خصوص مسائل مختلف البته مرتبط با اختیارات و مسئولیت قانونی، مطالبی را بیان کند، اظهار داشت: «آنچه از سوی افراد بیان میشود موجب مسئولیت گوینده خواهد بود. ائمه جمعه، عموما مردم را بر اساس مستندات فقهی به حفظ ارزشهای شرعی و اجتماعی دعوت میکنند و مخاطبان آنها میتواند مردم عادی، مسئولین، کارگزاران، نیروهای نظامی و غیره باشد. در حقیقت امام جمعه اساس فلسفه وجودیش بر این است که مسائل روز را با بیان فقهی و در عین حال با منطق اجتماعی طرح و ارزیابی کند و روشهای مناسب را نیز ارائه دهد. به عبارت دیگر، وظایف امام جمعه در کلیت بیان نقطه نظرات اخلاقی و عبادی است و اگر در خصوص سیاست صحبت میکنند باید در چارچوب سیاست حاکمه سخن گویند. با این حال جای خوشحالی است که برخی ائمه جمعه با عنایت به مشکلات موجود مملکت رویکردی راهنما گویانه برگزینند.»
رئیس سابق کانون وکلای مرکز در ادامه به صحبتهای امام جمعه دامغان اشاره کرد و در این خصوص گفت: «بحثی که امام جمعه محترم دامغان در مراسم نماز جمعه داشتهاند، حداقل بر اساس آنچه مطبوعات و رسانهها مورد اشاره قرار دادهاند و اگر این مطالب درست باشد، به نظر میرسد نوعی مداخله در امور اجرایی- انتظامی و قضایی کشور خواهد بود که اگر عمومیت یابد ممکن است در کشور ایجاد مشکل کند. هرچند امام جمعه مکلف است و اخیتار دارد که رهنمودهای اخلاقی داشته باشد، با این حال این رهنمودها جنبه نظری دارد و اجرای این رهنمودها با مسئولین مربوطه خواهد بود. لذا اگر ایشان به طور غیر مستقیم برخی نهادها را تشویق به مداخله کند و با استفاده از واژه آتش به اختیار منجر به بینظمی در جامعه شود، این مسأله در چارچوب سیاسی حاکمه نمیگنجد زیرا بحث امر و به معروف و نهی از منکر یک اساس فقهی دارد که در این چارچوب قرار نمیگیرد.»
این استاد دانشگاه در ادامه به نقش نیروی انتظامی اشاره کرد و اظهار داشت: «قطعاً نیروی انتظامی اجازه مداخله عملی سایر افراد را نمیدهد. از سوی دیگر باید گفت که تشویق و تحریک اشخاص به دخالت در قانون اساسی نوعی مداخله در امور سایر قوا خواهد بود. آنچه مسلم است تمام مردم از جمله دانشجویان در کشور ما تحت حمایت قانون و مقامات مسئول هستند، افراد عادی نباید تحت هیچ عنوانی برای مردم مزاحت ایجاد کنند زیرا برداشت از اخلاق و دین در افکار هر کسی میتواند متفاوت باشد و این مسأله در خصوص روحانیون نیز وجود دارد. به طور مثال اگر هر کسی بر اساس نظر خود اجازه مداخله را داشته باشد، معلوم نیست چه نوع برخوردی با مفسدان، رانتخواران، دزدان بیتالمال، جنگل خواران و غیره صورت گیرد.»
نجفی توانا در ادامه به این مسأله اشاره کرد که بهتر است هرکسی کار خودش را انجام دهد و هیچ شخص حقیقی و حقوقی خارج از مسئولیتهای خود اظهار نظر نکند. او در پایان گفت: «البته ائمه جمعه هم بهتر است راجب مفسدان اقتصادی و رانتهایی که امروزه در کشور وجود دارد بیشتر سخن بگویند. امروز شاهد این هستیم که اقتصاد کشور از سوی برخی افراد که عمدتاً وابسته به دستگاه هستند تبدیل به خرابه شده و با بهانههای مختلف در تلاش برای پرکردن جیب خود و نابودی اقتصاد هستند. مسلما اگر قصد واقعی مبارزه با فساد در کشور وجود داشته باشد، باید با فسادهای کلان و ریشهدار که آبروی ایران و ایرانی را برده مبارزه شود و بحثهای جانبی این چنینی به مسئولین ذیربط واگذار شود.»