مشکل معارضین محلی در بخش معادن کشور
فاطمه آجرلو
داتیکان: معادن به دلیل پراکندگی جغرافیایی، ابزار مناسبی جهت توسعه محلی، مناطق دورافتاده و کمتر برخوردار هستند. معدنکاری برای تولید خیلی از کالاهای ضروری ما مثل رایانهها، گوشیهای موبایل حتی ارائه خدمات و زیر ساختهای کشوری ضروری هستند. به طوری که با رشد فعالیتهای معدنی کیفیت زندگی ما هم بهتر خواهد شد. علاوه بر آن به دلیل تولید مواد اولیه ، زیربنای صنایع مادر بوده و رشد صنعت وابسته به معدن است. اما این روزها یکی از معضلات بخش معادن درکشور پدیدهی معارضین محلی است و بسیاری از معدنکاران با این مشکل روبهرو هستند.
شاید با شنیدن کلمهی معارضین به این فکر کنید که مردم محلی ، همان کسانی هستند که مانع فعالیتهای معدنی میشوند. اما باید بگویم که آنها تنها بخشی از معارضان هستند. بسیاری از سازمان ها مانند محیطزیست، منابع طبیعی، میراث فرهنگی و... به عنوان معارضین شناخته میشوند. اما عمده مشکلات از سوی همان مردمان منطقه اکتشاف ایجاد میشود. این افراد با این فکر که چون ماده معدنی در طبیعت آن منطقه است پس صاحب آن هستند، باعث متوقف شدن عملیات و از بین رفتن سرمایههای کلان میشوند.
همان طور که میدانیم معادن جزو ثروت های ملی هستند و کسی نمیتواند نسبت به آنها ادعای مالکیت کند حتی اگر آن معادن در ملک شخصی یافت شوند. همچنین در قانون معادن آمده که در صورت ادعای مالکیت از سوی افراد محلی، از راههای قانونی مسئله رسیدگی شود. اما از آن جایی که رسیدگی به اینگونه دعواها زمان زیادی میطلبد باعث کندشدن فعالیت های معدنی میشود.
همه ما به خوبی نسبت به این مسائل و مشکلات واقف هستیم. اما راهکارهای حل این معضلات چیست و در این امر چه کمکی میتوان به معدنکاران کرد؟
راهکار قانونی حل مشکل معارضان محلی این است که قانون، صریح و دقیق اعمال شود و دولت ملاحظات موردی را کنار بگذارد. مراجعی که میتوانند به حل موضوع کمک کنند، دادسراها، نهاد های دولتی همچون بخشداریها ،ضابطان محلی و ... هستند که در صورت آشنایی کافی با قانون معادن و آیین نامه اجرایی آن میتوانند به حل معضلات کمک کنند.
یکی دیگر از راهکارهای اجتماعی حل این مسئله، روشنگری مردم محلی از سوی دولت است. مردم روستاها باید بدانند که اگر یک معدندار برای اکتشاف وارد روستا شد، بر اساس یک سری قوانین، محدوده ای را ثبت و هزینههایی را پرداخت کرده است. علاوه برآن دولت از معادن هزینههای متفاوتی دریافت میکند. باید برای حل مشکلات، بخشی از عایدی خود از معادن را در محل اکتشاف هزینه کند تا به این طریق افراد محلی هم طعم توسعه را حس کنند. هم چنین میتوان به این نکته اشاره کرد که فعالیت بخش معدن موجب اشتغالزایی در روستا خواهد شد و منبع درآمدی هم برای اهالی آن منطقه به همراه خواهد داشت.
با توجه به این راهکار ها به نظر می رسد مشکل معارضین محلی حل شدنی است اما نیاز به رسیدگی و توجه تمام ارگانهای ذی صلاح در این امر دارد.