اگر کانون سردفتران، بازرسی‌های خود را متعدد و اصولی می‌داند، آیا از تخلفات برخی دفاتر مانند آنچه به امضاهای سفید در جریان انتقال سند خودور مشهور است، اطلاع دارد؟ اگر پاسخ داده شود که چنین تخلفاتی وجود ندارد، باید به انصاف و ... پاسخ‌دهندگان شک کرد!

 داتیکان: اگر کانون سردفتران، بازرسی‌های خود را متعدد و اصولی می‌داند، آیا از تخلفات برخی دفاتر مانند آنچه به امضاهای سفید در جریان انتقال سند خودور مشهور است، اطلاع دارد؟ اگر پاسخ داده شود که چنین تخلفاتی وجود ندارد، باید به انصاف و ... پاسخ‌دهندگان شک کرد!

به گزارش داتیکان و به نقل از  خبرنگار حقوقی و قضایی خبرگزاری تسنیم ؛ چندی قبل گزارشی روی خروجی این خبرگزاری قرار گرفت با عنوان "نگاهی کوتاه به عملکرد کانون سردفتران به بهانه پایان ریاست 12 ساله دشتی‌اردکانی" که در آن برخی نواقص، شبهات، ابهام‌ها و انتقادهای وارده بر کانون ذکر شد که همراه با طرح پرسش‌هایی بود که بعضاً از سوی دفترداران عدالتخواه در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم مطرح شده‌اند.

در پی انتشار این گزارش، کانون سردفتران و دفتریاران، اقدام به ارسال جوابیه‌ای با امضای نائب رئیس کانون کرد که در آن تلاش شده بود به انتقادات و موارد مطروحه پاسخ داده شود که البته این جوابیه، پاسخ درخوری به ابهامات و سؤالات جدی طرح شده در گزارش تسنیم نداشت.

جوابیه‌نویسان کانون سردفتران در بخش نخست مطلب خود تلاش داشتند به یک ابهام مالی مندرج در مطلب تسنیم مبنی بر ابهامات مالی اعزام جمعی پرتعداد از سوی کانون به غرب اروپا برای شرکت در یک همایش پاسخ دهند؛ با این مضمون که: "شرکت در مجامع جهانی و حرفه‌ای سردفتری به منظور پیوستن به اتحادیه جهانی سردفتران، جزء وظایف محوله است!"

در حقیقت تسنیم در گزارش بدوی خود نسبت به اصل و ماهیت حضور در مجامع جهانی انتقادی نداشته بلکه انتقادها در سه محور کلی مطرح شد؛ اعزام کاروان پرتعداد برای شرکت در مجمع یاد شده به چه دلیل و توجیه منطقی بوده است و اگر قرار باشد همه کشورهای عضو مجمع با این تعداد در مجمع سالیانه شرکت کنند آیا این مجمع نباید با حضور چند هزار نفری مواجه می‌شد؟! و دیگر اینکه چرا بیلان مالی این سفر به صورت رسمی منتشر نشد تا شبهات ناشی از محل صرف هزینه‌های شرکت در مجمع یاد شده از بین برود؟ حتی اگر هزینه‌های اعزام سردفتران برای شرکت در مجمع جهانی از سوی خود افراد پرداخت شده است، انتخاب این سردفتران بر اساس کدام ضابطه و اعلام صورت گرفته است؟!

در بخش دوم جوابیه کانون درباره آزمون سردفتری آمده است: "باید اذعان نمود که کانون سردفتران و دفتریاران دخالتی در برگزاری آزمون سردفتری ندارد و این آزمون از سوی سازمان ثبت اسناد و املاک کشور برگزار می‌شود؛ لیکن رعایت ماده 5 قانون دفاتر اسناد رسمی در خصوص نصاب جمعیتی در جذب سردفتر همیشه مورد تأکید کانون بوده و خواهد بود."

سؤال تسنیم هم در گزارش خود، دقیقاً همین نکته است که آیا کانون سردفتران و دفتریاران از عطش دریافت پروانه سردفتری خبر ندارد و از مبالغ چند صد میلیون و چند میلیارد تومان که برای انتقال حق سردفتری رد و بدل می‌شود، مطلع نیست؟ همین عطش و این مبالغ هنگفت که نشانه صریح و روشنی از نیاز بازار است چرا کانون درخواست برگزاری آزمون را به سازمان ثبت اسناد و املاک کشور ارائه نداده است؟ آیا نمی‌توان انحصارطلبی و رانت‌خواهی عده‌ای ذینفع را در این امر محتمل دانست؟

در بخش دیگری از جوابیه ارسالی کانون به تسنیم درباره درآمد غیرمتعارف برخی از دفاتر اینطور آمده است: "2 درصد از دفاتر اسناد رسمی که بعضاً به لحاظ نزدیکی به مراکز تعویض پلاک یا روابط عمومی قوی و یا احیاناً روابط ناسالم ایجاد می‌شود، مورد اعتراض و انتقاد کانون بوده که به منظور رفع مشکل و توزیع عادلانه حق‌التحریر، سقف درآمد ماهانه در تعرفه حق‌التحریر سال 1399 تعیین و موضوع نهایی شده و با این وصف اتهام درآمد نجومی و فروش امتیاز میلیاردی دفترخانه که به ناحق از طرف برخی از جراید بر حوزه سردفتری تحمیل گردیده موضوعاً منتفی خواهد شد . "

منظور و مفهوم این اعتراف کانون یعنی کانون به وجود 2 درصد دفترخانه با درآمد بالا معترف است؟! یا اینکه چرا برخی دفاتر ثبت اسناد رسمی در مجاورت مراکز تعویض پلاک قرار دارند که نتیجه آن برخورداری از درآمد نجومی است؟ دفاتری که با درآمدهای بسیار بالا عموماً الزامات حقوق مشتری‌ را رعایت نمی‌کنند و علیرغم دریافت تعرفه‌های مصوب ـ عموماً گران‌قیمت ـ شأن مشتری را در محلی که از حداقل شرایط برخوردار نیستند، نادیده می‌گیرند.

اشکال دیگر مطرح شده در گزارش تسنیم، نبود بازرسی‌های منظم، منسجم و اصولی از دفاتر ثبت اسناد رسمی است؛ در جوابیه کانون در این باره آمده: "بازرسی کانون سردفتران و دفتریاران با بهره‌مندی از تعداد 25 بازرس فعال و کانون‌های استانی و ادارات ثبت اسناد و املاک نیز با نظارت مستمر نسبت به انجام وظایف خود اقدام و با توجه به دستور ریاست محترم سازمان ثبت اسناد و املاک کشور مبنی بر ضرورت مکانیزه شدن بازرسی‌ها و تهیه زیرساخت‌های مربوطه، امیدواریم در آینده نزدیک شاهد تحول در این امر و سرعت و دقت در بازرسیها نیز باشیم ."

ابهام اصلی در همین موضوع نهفته است که اگر کانون، بازرسی‌های خود را متعدد و اصولی می‌داند، آیا از تخلفات احتمالی دفاتر مانند آنچه به امضاهای سفید در جریان انتقال سند خودرو مشهور است، اطلاع دارد؟ اگر پاسخ داده شود که چنین تخلفاتی وجود ندارد، باید به انصاف و ... پاسخ‌دهندگان شک کرد.

ما نیز امیدواریم تا با توسعه بازرسی‌ها و مکانیزه شدن آن، میزان تخلف در دفاتر به حداقل ممکن برسد که همین موضوع می‌تواند تا میزان قابل توجهی از دلال‌بازی‌ها در مثلاً بازار خودرو را کاهش دهد.

البته در جوابیه کانون سردفتران و دفتریاران، به همه پرسش‌ها و شبهات گزارش تسنیم پاسخ داده نشده است از جمله حاشیه‌های برگزاری آزمون سردفتری در سال که طی آن این شایعه بین آزمون‌دهندگان پیچید؛ تعدادی از پذیرفته‌شدگان، منسوبان و فرزندان برخی از رؤسای کانون‌های استانی بودند و حتی اعضای یک خانواده (خواهر و برادر)‌ در آزمون یاد شده، قبول شدند که جای سؤال و سؤالات بسیار دیگری است.

همچنین جوابیه به این درخواست جمعی از وکلای متقاضی دریافت پروانه دفتر ثبت اسناد رسمی پاسخ نداده است که این وکلا، پذیرفتن مردودی خود را منوط به مشاهده کارنامه آزمون خود و افراد قبول شده می‌دانند؛ شرطی که کانون تا به امروز از آن سر باز می‌زند و البته در شفافت‌سازی و اقناع داوطلبان ناتوان است.