آیا اثبات تجاوزها و تعرض‌های جنسی که در خفا و فضای خصوصی رخ دادند و مدت طولانی هم از وقوع آن‌ها گذشته امکانپذیر است؟

داتیکان: آیا اثبات تجاوزها و تعرض‌های جنسی که در خفا و فضای خصوصی رخ دادند و مدت طولانی هم از وقوع آن‌ها گذشته امکانپذیر است؟
خیلی‌ها تصور می‌کنند پاسخ این سوال منفی است. همین تصور باعث شده که بسیاری از قربانیان این نوع جرایم از طرح شکایت پرهیز کنند. اما حقیقت چیز دیگریست. 

                                  

**
چند هفته است که گزارش‌های تکان‌دهنده‌ای در مورد تجاوز و آزار جنسی در فضای مجازی دست به دست می‌شود. نام یک نفر به عنوان متجاوز سریالی مطرح شده و بیش از بیست مورد گزارش از تجاوزها و تعرض‌های او منتشر شده است. کثرت گزارش‌ها به حدی رسید که رئیس پلیس تهران اعلام کرد این شخص دستگیر شده و از قربانیان خواست تا برای طرح شکایت خود به پلیس مراجعه کنند.
افراد دیگری هم به عنوان متجاوز مطرح شده که در بین آن‌ها نام افراد شناخته‌شده‌‌ای هم دیده می‌شود. اهمیت مساله ما را بر آن داشت که متنی در مورد شیوه‌های اثبات جرم تهیه کنیم تا به سوالی که در ابتدای متن مطرح کردیم پاسخ دهیم: 
اثبات جرایمی مثل تجاوز یا تعرض جنسی از سه طریق امکان‌پذیر است. 
۱.اقرار متهم: شاید فکر کنید هیچ متهمی به جرم خود اعتراف نمی‌کند اما در واقع بسیاری از مواقع متهمین به دلایل مختلف به خطای خود اقرار می‌کنند. عذاب وجدان و پشیمانی برای هر انسانی ممکن است اتفاق بیفتد و مجرمین هم انسان هستند. در برخی مواقع اقرار به متهم کمک می‌کند تا از برخی تخفیفات و مساعدتها بهره‌مند می‌شود و متهم با انگیزه تاثیرگذاری بر روی نظر شاکی یا مقامات قضایی به جرم خود اقرار می‌کند. گاهی هم متهم در شرایطی قرار می‌گیرد که دروغ گفتن برای او ناممکن می‌شود. همچنین مقامات تحقیق پیرامون کشف جرم در هنگام مصاحبه با متهم یا در زمان بازسازی صحنه جرم می‌توانند شرایطی را فراهم کنند که متهم نتواند حقیقت را کتمان کند.

۲.شهادت: شهادت مدرک خوبی برای اثبات جرم به خصوص در امور جنایی است اما مشکل اینجاست که جرمی مثل تجاوز اصولا در خفا اتفاق می‌افتد و کسی نمی‌تواند به مشاهده این عمل شهادت دهد. البته ممکن است مقدمات وقوع این جرم یا امور مرتبط با آن را با شهادت اثبات کرد.

۳.علم قاضی: در بسیاری از مواقع اثبات جرم با اقرار و شهادت امکانپذیر نیست. اما سایر اطلاعاتی که از موضوع به دست آمده و روش‌های دیگری که برای کشف جرم استفاده می‌شود دادگاه را به این نتیجه می‌رساند که جرم واقع شده‌است.
تعداد این روش‌ها نامحدود است و ما به چند مورد مهم که برای اثبات جرم تجاوز و آزار جنسی قابل استناد است اشاره می‌کنیم:

۱.آزمایشها و معاینات پزشکی متعددی برای اثبات این موضوع وجود دارد. البته این آزمایش‌ها بیشتر زمانی به کار می‌آید که مدت زمانی چندانی از وقوع جرم نگذشته باشد. 

۲.بررسی تماس‌های مخابراتی و فضای مجازی: تکنولوژی‌های جدید امکان بررسی متن پیام‌ها و مکالمات و محل حضور افراد در ساعتهای مشخص را فراهم کرده‌اند. با بررسی این داده‌ها ممکنست قرائن و شواهدی از وقوع جرم به دست بیاوریم.

۳. شهرت عمومی: وقتی یک نفر ادعایی را مطرح می‌کند ما با شک و تردید ادعای او را بررسی می‌کنیم اما دهها نفر ادعا می‌کنند یک شخص معین به یک روش مشابه جرمی را انجام داده است اتفاق دیگری می‌افتد. ما با خودمان می‌گوییم  خیلی بعید است که همه این افراد دروغ بگویند. آیا ممکنست همه اینها با هم تبانی کرده باشند تا به دروغ اتهامی را وارد کنند؟ ما ادعایی را که از سوی افراد متعدد مطرح می‌شود بسیار راحتتر از ادعای یک نفر می‌پذیریم.
در فقه به مطرح شدن یک ادعا توسط افراد متعدد شیاع یا استفاضه می‌گویند. فقها شیاع را به عنوان یکی از ادله اثبات دعوا مطرح کرده‌اند. کثرت مدعیان همواره ایجادگر یقین یا احتمال بسیار قوی بر صحت ادعاست. البته باید مراقب هم بود که از این روش برای شایعه‌سازی و اتهام‌زنی به افراد بیگناه  استفاده نشود. 
**
اگر در مورد شیوه پیگیری قضایی و نحوه فعالیت اطلاع‌رسانی و خبری این موضوع پرسشی دارید با کارشناسان موسسه حقوقی داتیکان مطرح کنید.

 

 

*برای اطلاع از اخرین همایش های حقوقی، گزارش‌ها و یادداشت‌های حقوقی، تازه های نشر حقوقی ، استخدام حقوقی ، مشاوره حقوقی و سایر اخبار حقوقی به سایت داتیکان مراجعه نمایید .