به گزارش داتیکان و به  نقل از  ایلنا، قانون اساسی برای پیشبرد سریع برنامه های اجتماعی، اقتصادی، عمرانی، بهداشتی، فرهنگی، آموزشی و سایر امور رفاهی از طریق همکاری مردم با توجه به مقتضیات محلی، نظارت بر اداره امور محلی را به شوراهای اسلامی واگذار نموده و بر این اساس، شوراهای مذکور به موجب قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور و انتخاب شهرداران شکل گرفته ­اند.

برنامه ­ریزی در خصوص مشارکت مردم در انجام خدمات اجتماعی، اقتصادی، عمرانی، فرهنگی، آموزشی و سایر امور رفاهی با موافقت دستگاه های ذی ربط، به عنوان یکی از وظایف شوراهای اسلامی شهر مورد تاکید قرار گرفته است.

جلب مشارکت مردم نیازمند بکارگیری ساز وکارها و فنون مختلف برای تبادل اطلاعات با مردم، دریافت بازخوردهای آنان و جمع ­بندی نظرات آنان به منظور نیل به آرمان "شهروند فعال" به جای یک شهروند اداره شونده صِرف و به عبارتی دیگر، تبدیل شهرنشینان به شهروندان است و این امر ضرورتی ناگزیر برای تحقق حکمرانی مردم سالارانه است.

با این هدف، شورای اسلامی شهر تهران از سال ۱۳۷۹ مبادرت به شکل ­دهی نهادهایی محلی و برخاسته از انتخاب مستقیم مردم محل، در قالب شورایاری ­ها نموده که با موفقیت هایی در اصلاح و تحکیم روابط بین شوراها و مردم همراه بوده است.

شورایاری ها در راستای مدیریت بهینه شهر و دریافت صحیح و دقیق مقتضیات محلی که باید با توجه به آن ها مبادرت به تصمیم ­گیری نماید، به عنوان بازوی کمکی و مشورتی شورای اسلامی شهر تهران، نقش مهمی در دریافت مسائل و مطالبات محلی ایفا نموده اند.

شورایاری­ ها نه تنها نهاد تصمیم­ گیری و مدیریتی مستقل نیستند بلکه به عنوان یار و مشاور شوراهای اسلامی در شهرهای بزرگ تلقی می­ شوند که در ابعاد مدیریت بهینه شهری، حفظ هویت محلات قدیمی و تاریخی و هویت بخشی به ساکنان محلات، کمک به برنامه­ ریزی عادلانه برای توزیع منابع و خدمات در سطح محلات مختلف شهر و شکل­ دهی سازوکار اجتماعی برای پیگیری خواسته ­ها و مطالبات ساکنان محلات به ایفای نقش می پردازند و بنابراین به عنوان شورایی مستقل و جدید قلمداد نمی­ شوند.

هم اکنون از آنجایی که بنابر نظر هیات عمومی دیوان عدالت اداری، مصوبات هیات وزیران ناظر بر همکاری وزارت کشور در امور اجرایی و نظارت انتخابات شورایاری­ ها با شورای شهر و شهرداری و هم چنین، مصوبات شورای اسلامی شهر تهران در این خصوص به دلیل عدم پیش­ بینی شورایاری در هیچ ­یک از قوانین ابطال گردیده، معاونت حقوقی رئیس جمهور به منظور شناسایی قانونی جایگاه شورایاری­ ها در نظام مدیریت شهری، پیش ­نویس لایحه الحاق یک بند به ماده (۸۰) قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور و انتخاب شهرداران را جهت سیر مراحل تصویب به هیئت دولت ارسال نموده است.

متن لایحه پیشنهادی به شرح زیر است:

ماده واحده-بند زیر به عنوان بند (۳۵) به ماده (۸۰) قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور و انتخاب شهرداران الحاق می­ شود:

۳۵- تشکیل شورایاری­ های محلی به عنوان نهادی مشورتی، اجتماعی، غیردولتی، غیرمتمرکز، غیرسیاسی و غیرانتفاعی با هدف جلب مشارکت مردم و توجه بیشتر به مقتضیات محلی، در سطح  محلات در شهرهای بالای پنجاه هزار نفر جمعیت و مراکز استان­ ها.

عضویت در شورایاری ­ها داوطلبانه و افتخاری است.

آیین ­نامه اجرایی این بند به پیشنهاد مشترک وزارت کشور و شورای عالی استان ها ظرف مدت سه ماه به تصویب هیات وزیران می ­رسد.