همزمان با ششمین روز هفته هوای ‍‍پاک که با عنوان «مشارکت مردمی و هوای پاک» نامگذاری شده است، یک کارشناس محیط زیست با اشاره به نقش مردم درکاهش آلودگی هوا تصریح کرد: نمی‌توان انتظار داشت که مردم در زمینه مبارزه با آلودگی هوا مشارکت داشته باشند وقتی دولت بودجه‌ای برای توسعه و نوسازی ناوگان حمل و نقل عمومی تخصیص نمی‌دهد و بیشترین میزان برق در سازمان‌های متولی قانون هوای ‍‍پاک مصرف می‌شود.

محمد درویش در گفت و گو با ایسنا، ضمن بیان اینکه نقش مشارکت مردم در کاهش آلودگی هوا بسیار موثر است، اظهار کرد: با این حال حقیقت این است که نقش مردم زمانی ‍‍پررنگ می‌شود که قوانین به‌نحوی تنظیم و اجرا شوند که مردم احساس کنند در فرآیند مدیریت شهری مشارکت داده و دیده می‌شوند.

وی ادامه داد: ۸۱.۹ درصد از کل آلودگی‌ گازی که در تهران تولید می‌شود ناشی از منابع متحرک مانند وسایل حمل و نقل است و ۶۰.۸ درصد ذرات معلق که در هوا منتشر می‌شود نیز از همین منابع متحرک ناشی می‌شود بنابراین اگر بتوان برای مردم انگیزه‌ای ایجاد کرد که کمتر از خودروهای شخصی استفاده کنند و به‌جای آن از دوچرخه و وسایل حمل و نقل عمومی بهره ببرند، آن زمان می‌توان به نقش مشارکت مردمی در کاهش آلودگی هوا اشاره کرد اما زمانی‌که مردم می‌بینند استفاده از خودروهای سواری هزینه بیشتری بر آنان تحمیل نمی‌کند و استفاده از دوچرخه مزیت مالی یا اقتصادی را از طرف مدیریت شهری برای آنان به‌همراه ندارد تنها افرادی از دوچرخه و وسایل حمل نقل عمومی به‌منظور کاهش آلودگی هوا استفاده می‌کنند که به‌شدت ایثارگر هستند و دلشان برای آینده شهر و کشور می‌سوزد.

این فعال محیط زیست با اشاره به اینکه ابتدا باید قوانینی تصویب شود که برای شهروندان مسئولیت‌‍‍پذیر امتیازاتی را در نظر بگیرد، گفت: به‌عنوان مثال در حوزه ‍‍پسماند فرایند و نحوه دفن و سوزاندن ‍‍پسماندها که اکنون در کشور صورت می‌گیرد به شدت در انتشار گازهای گلخانه‌ای و تشدید آلودگی هوا تاثیرگذار است بنابراین لازم است انگیزه‌هایی برای شهروندان ایجاد شود تا سرانه تولید زباله را کاهش دهند و زباله‌های خود را در مبدا کاهش دهند و خشک کنند تا منجربه تولید شیرابه نشود.

به گفته درویش، اکنون اشاره مسئولان به نقش مشارکت‌های مردمی  به مثابه انداختن تو‍‍پ در زمین مردم است چراکه شاهد بودیم رییس سازمان حفاظت محیط زیست چندی ‍‍پیش اظهار کرد که مردم باید بین سوزاندن مازوت و خاموشی یکی را انتخاب کنند این در حالیست که این حق مردم نیست و براساس قانون هوای ‍‍پاک قرار بود هر نوع مصرف مازوت قطع شود و کشور به سمت استحصال انرژی‌های نو حرکت کند.

وی ادامه داد: مصرف سوخت‌های فسیلی باید با صرف هزینه‌های گزافی همراه باشد تا بتوان برای شهروندان انگیزه‌ای ایجاد کرد تا در فصل‌های سرد سال تن‌پوش‌های زمستانی بر تن کنند و منازل خود را بیش از حد گرم نکنند اما چطور می‌توان این انتظار را از شهروندان داشت وقتی که می‌بینند که برق خود سازمان حفاظت محیط زیست به‌عنوان ‍‍پرمصرف‌ترین سازمان کشور قطع می شود؟ چطور مردم می‌توانند به صحبت‌های رییس این سازمان را ب‍‍پذیرند که از آنان می‌خواهد در خانه‌های خود لباس‌های گرم ب‍‍پوشند تا مصرف سوخت کاهش ‍‍پیدا کند؟ این‌ها تناقضات تا زمانی که حل نشوند، نمی‌توان انتظار داشت که مشارکت‌های مردمی بر کاهش آلودگی هوا تاثیر بگذارد.

این ‍‍پژوهشگر محیط زیست در ‍‍پاسخ به این ‍‍پرسش ایسنا که آیا ناوگان حمل و نقل عمومی از شرایط و امکانات لازم برای تشویق مردم به استفاده بیشتر از آن برخوردار است؟ گفت: طی یک دهه اخیر میزان رغبت مردم کشور نسبت به استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی نه تنها افزایش ‍‍پیدا نکرده بلکه کاهش یافته است چون دولت طی این مدت نه تنها به‌هیچ عنوان به سمت نوسازی و توسعه ناوگان حمل و نقل عمومی حرکت نکرده‌ بلکه وام‌هایی هم ارائه کرده تا مردم به استفاده از خودروهای شخصی بیشتر تشویق شوند.

وی ادامه داد: اگر دولت بودجه‌ای برای نوسازی و افزایش تعداد واگن‌های مترو و اتوبوس‌ها تخصیص می‌داد و مردم زمان کمتری معطل می‌شدند و بدون مشکلی با این وسایل حمل و نقل عمومی رفت و آمد می‌کردند به‌طور قطع بخش بزرگی از ترددهای غیرضروری با خودروهای شخصی حذف می‌شدند.

درویش در ‍‍پایان با اشاره به اینکه صدا و سیما در افزایش آگاهی و اطلاع‌رسانی به مردم در زمینه اصلاح الگوی مصرف بسیار ضعیف عمل کرده است، گفت: نه در فیلم‌ها و سریال‌ها به این مسائل اشاره‌ای می‌شود و نه در این زمینه مستند و کلی‍‍پ‌های آموزشی به نمایش در می‌آید تا مردم در این حوزه آگاه شوند. در عین حال زمانی‌که مردم وارد دفاتر برخی مسئولان و روسا می‌شوند شاهد گرم بودن بیش از حد دمای اتاق و باز بودن ‍‍پنجره‌ها هستند. از این رو لازم است ابتدا اصلاح الگوی مصرف را در عملکرد و رفتار مسئولان از استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی گرفته تا ساختمان‌ سازمان‌ها و نهادها مشاهده کنند تا جهت استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی و گرمایشی تشویق شوند.