طرح اصلاح سربازی اجباری مدتی است که بعد از بررسی در مرکز پژوهش‌های مجلس، مطرح شده و با اما و اگرهای بسیاری روبرو است که رکن اصلی این طرح تبدیل سربازی اجباری به سربازی اختیاری و البته با حقوق و مزایای بیشتر است.

برای بررسی بیشتر این موضوع گفت‌وگویی را با ابوالفضل ابوترابی، نماینده مردم نجف آباد، تیران و کرون در مجلس شورای اسلامی به عنوان پیشگام این طرح انجام دادیم که در ادامه مشروح آن را می‌خوانید:

آیا این طرح سربازی موضوع «اجباری» را به «اختیاری» تبدیل کرده است؟

این طرح ترکیبی از اختیاری و حرفه‌ای شدن است که حقوق و مزایای لازم را سربازان نیز دریافت می‌کنند. درواقع کسانی که مایل به سربازی رفتن نیستند، پول به کسانی می‌دهند که سربازی می‌روند. البته در این طرح اساس اول، برآورد نیاز نیروهای مسلح است. زیرا کشور ایران در بین کشورهای ناامن واقع شده و مسئله امنیت برای آن جز واجبات است. در این طرح، سربازی بعد از دو سال به مدت ۵ سال ادامه خواهد داشت و با این کار به صورت حرفه‌ای سرباز تربیت و آموزش دیده می‌شود. زیرا امروزه جنگ تجهیزات جدید و پیشرفته‌ای دارد و ما نیاز داریم که سربازان در این امر خبره و کارآمد شوند.

با اختیاری کردن سربازی چگونه نیاز به سرباز را تأمین می‌کنید؟

به طور میانگین هر سال ۴۰۰ نفر سرباز نیاز داریم. مازاد بر نیاز نیروهای مسلح را اختیاری می‌کنیم و همچنین سربازی را از دو سال به ۵ سال افزایش می‌دهیم. در واقع اگر ۸۰ هزار نفر در سال نیروی انسانی بگیریم، حدود ۳۷۰ نفر نیروی مازاد سرباز داریم. البته دوره سه ماه آموزشی سربازی برای پسران اجباری است و مابقی را تا سن ۵۰ سالگی به صورت پرداخت پول به سربازهایی که جذب سربازی می‌شوند، می‌گذرانند.

آیا افرادی که در مدت ۵ سال سرباز هستند به استخدام سپاه و یا ارتش درمی‌آیند و از استخدام مشاغل دولتی منع می‌شوند؟

حقوق سربازان در واقع ۹۰ درصد حقوق افراد رسمی با تمام امکانات خواهد شد. بنابراین باید کامل در اختیار یگان مربوطه باشند، مانند نیروهای مسلح و نمی‌توانند شغل رسمی دیگری داشته باشند. اما می‌توانند علاقه‌مندی‌های دیگر خود را مانند مشاغل کشاورزی، هنری و… ادامه دهند.

میزان دستمزد افرادی که سربازی را به مدت ۵ سال ادامه دهند چه مقدار است؟

ببینید برای مثال حقوق یک افسر درجه دار به سوابق، تعداد فرزندان، وضعیت تأهل و.. بستگی دارد و حقوق یک کادر اداری به سرباز پرداخت می‌شود. از سویی دیگر خدمت در مرز و یا در شهر نیز در پرداخت حقوق آنها تأثیر دارد.

افرادی که سربازی نمی‌روند باید چه مقدار پرداخت کنند؟

آن فردی که باید تا سن ۵۰ سالگی حقوق پرداخت کند بستگی به خدماتی است که دریافت می‌کند؛ به عبارتی اگر بیشتر خدمات بگیرد باید درصد بیشتری بدهد. برای مثال کسی که سفر خارجی دارد باید ۵۰ درصد عوارض خروج را به این امر اختصاص دهد و یا کسانی که خرید و فروش ماشین و مسکن دارند، بیشتر باید عوارض برای تأمین امنیت بدهد. اما کسی که در روستا و مناطق محروم است و یک منزل خرید و فروش کند و یا سفر خارجی نداشته باشد، عوارض تأمین امنیت کمتری پرداخت می‌کند. بنابراین پرداختی‌ها بر اساس عدالت است.

تفاوت سربازی خریدن و پرداخت عوارض امنیت چیست؟

خرید سربازی بین فقیر و غنی تفاوت قائل نمی‌شوید. همچنین شخص خودش هزینه سربازی نرفتن را پرداخت می‌کند؛ اما خرید سربازی را بیشتر والدین تقبل می‌کنند که بابت خرید سربازی پسرشان پول‌های هنگفتی را پرداخت کنند. در این طرح اگر فردی خدمات دریافت می‌کند باید مالیات امنیت خود را بپردازد و البته مانعی هم برای ادامه فعالیت خود در زندگی روزمره نخواهند داشت و حتی قادر به کاندید شدن در انتخابات هم هست.

این طرح در چه وضعیتی و زمان اجرای آنچه زمانی است؟ موانع تصویب این طرح چیست؟

متأسفانه برخی از مسئولان حاضر به مناظره نمی‌شوند و اختلاف نظر در این موضوع بسیار است. طرح در حال حاضر به دلیل بودجه معطل مانده اما فشار ستاد کل نیروهای مسلح بر اعضای کمیسیون امنیت ملی بسیار است و قول داده‌اند که بعد از عید جلساتی برای بررسی آن برگزار شود. اگر ستاد کل نیروهای مسلح همراهی نکند بعید می‌دانم که این طرح تصویب شود.

تصویب این طرح چه مزایایی به همراه خواهد داشت؟

امروزه بزرگترین مانع ازدیاد جمعیت، سربازی است بنابراین مسئولان مربوطه برای لبیک گفتن به سفارش رهبری مبنی بر موضوع جمعیت بهتر است که با این طرح همراهی کنند. از سوی دیگر برای رفع معضل سرباز فراری که در حال حاضر ۳ میلیون سرباز فراری و غایب در کشور داریم که با این طرح رفع خواهد شد. همچنین این قانون نظام وظیفه فعلی یک کارخانه ضد نظام راه اندازی کرده و مردم حاضر به تمکین این قانون نیستند. بنابراین بهتر است که طرح به مرحله تصویب و اجرایی برسد.