معدن آزادشهر را پلاسکو نکنیم
داتیکان_فرود نودهی: درگیر و دار داغ انتخابات ریاست جمهوری و یارکشیهاي سياسي اتفاقی افتاد که دوباره خاطره فاجعه پلاسکو را در ذهنها تكرار كرد. هرچند شايد دورافتادگي سوژه از پايتخت مانع از اين شد كه مانند پلاسكو به تيتر يك رسانههاي خبري تبدیل شود اما دوباره به ما يادآوري كرد كه باز هم بيتوجهي به ايمني كار و محيط ميتواند فاجعه آفرين شود. داتيكان در گزارشي به بررسي ابعاد مختلف اين فاجعه در گفت وگو با فعالان حقوق كارگري پرداخته است.
باشد.
كارگراني بدون تشكل
یکی از مهمترین مسائلی که در خصوص محیطهای کاری باید رعایت شود، استانداردهای بهداشتی و امکانات مورد نیاز همان کار است. علی خدایی عضو هیأت مدیره شورای عالی کار در این خصوص گفت: «در بسیاری از مکانهای کاري و به طور اخص در این معدن، کارگران خيلي از استاندارهای معمولی و قانونی بهداشت ایمنی دور بودند، این در حالیست که بحث رعایت ایمنی تکلیفی است که در سه یا چهار حوزه قابل پیگری است. به طور مثال؛ بازرس وزارت کار مکلف است که به صورت مستمر از محیطهای کار بازرسی به عمل آورد، همچنین بازرس وزارت بهداشت نیز باید به صورت مستمر و دورهای به این مراکز مراجعه کرده تا از وجود استانداردهای لازم آگاه شوند.»
یکی دیگر از مباحثی که در فصل چهارم قانون کار نیز بدان اشاره کرده است، لزوم تشکیل شورای عالی حفاظت فنی بهداشت کار است، خدایی در این زمینه اظهار داشت: «بر اساس ماده 86 قانون کار، این افراد عضو شورای عالی حفاظت بهداشت و کار در محیط کار هستند؛ نمایندگان وزارتخانههای کار، کشاورزی، صنعت و معدن، دو نفر از اساتید دانشگاه در رشتههای فنی، معاون وزارت جهاد سازندگی، رئیس سازمان حفاظت محیط زیست، دو نفر از از نمایندگان کراگران و مدیر کل بازرسی وزارت کار. این در حالی است که کارگران معدن زغل سنگ زمستان یورت آزادشهر هیچ نمایندهای در این شورا نداشتهاند و عملا هیچگونه تشکل کارگری در این معدن فعال نبوده است.»
خدایی در ادامه به وجود امکانات اولیه در معادن زغال سنگ اشاره کرد و در این خصوص گفت: «در معادن زغال سنگ، وجود گاز متان طبیعی است و برای جلویگری از انفجار و یا خفگی معدنکاران، باید تمهیداتی اندیشیده شود که عبارتنداز، نصب سنسورهای گازسنج برای تعیین میزان موجود گاز در معدن، تزریق اکسیژن به معدن و تخلیه گاز معدن به وسیله نصب هواکش در نقاط مختلف معدن. متأسفانه در معدن زمستان یورت آزادشهر نه سنسوری برای تشخیص میزان گاز نصب شده و نه دستگاههای برای تصویه هوا که این مسأله مستقیما وظیفه کارفرما بوده است در حالیکه متأسفانه شاهدیم خطای فردی را علت اصلی این انفجار دانسته و اشتباهی را به منتسب به کارفرما ندانستهاند.»
خطاي كارفرما
حسین اکبری از دیگر فعالین کارگری نیز در خصوص عدم وجود امکانات اولیه در این معدن خاطرنشان کرد: «شنیدهها حاکی از این است که احتمال وقوع این انفجار داده میشد و این در حالی است که هیچگونه خروج اضطراری در این معدن وجود نداشته است، همچنین وجود دستگاههایی برای تبادل هوا در معادل زغال سنگ بسیار ضروری است که متأسفانه این امکانات از سوی کارفرما فراهم نشده، در یک کلام باید گفت که حفاظت ایمنی در خصوص معدن آزادشهر رعایت نشده که این مسأله متوجه کارفرما، وزارت کار و وزارت بهداشت است.»
اکبری در ادامه افزود: «متأسفانه امروز شاهد آن هستیم که بازرسیهای دورهای از سوی وزارت کار و بهداشت که در قانون کار نیز آمده است، در بسیاری موارد انجام نمیشود یا اگر هم صورت میگیرد برخورد جدی انجام نمیشود. پلاسکو نمونه بارز این موارد است. با این وجود برخی کارگاههای کوچک تراشگری که در اطراف تهران مشغول به کار هستند مرتبا از سوی مأمورین وزارت بهداشت و کار مورد بازدید قرار گرفته که در بعضی موارد شاهد پلمپ آنها هستیم ولی در خصوص معادن و کارگاههای بزرگ که نیازمند بازرسی و دقت بیشتری هستند، بازرسی دقیق یا انجام نمیشود و اگر هم انجام شود، بازرس با گفتن اینکه کارفرما به حرف ما گوش نمیدهد، از انجام وظیفه کامل خود چشم پوشی کرده در حالیکه بر اساس قانون این افراد با مشاهده کاستیها و تخلفات از سوی کارفرما و حتی کارگر میتوانند از مراجع قضایی دستور پلمپ آن اماکن را بگیرند.»
استثمار در معادن بخش خصوصي
این فعال کارگری در ادامه به اجحافی که کارفرمایان در حق کارگران میکنند اشاره کرد و در این باره گفت: «واقعیت این است که معادنی که متعلق به بخش خصوصی است، شدت استثمار به قدری بالاست که کارگران آنجا تلف میشوند، به طور مثال روزنامه جوان در گزارش امروز خود به نقل از یکی از کارگران آورده بود که بوی گاز از روز قبل میآمده و مسئولین هیچ توجهی به این مسأله نداشتند، همچنین این روزنامه به بحث بیمه کارگران این معدن پرداخته که طبق گفته کارگران، این افراد تحت تکفل بیمههای متفرقه بودند در حالیکه اگر تحت تکفل تأمین اجتماعی بودند، بازرسیهای جدی از سوی کارکنان تأمین اجتماعی صورت میگرفت و این مسأله میتوانست مانع از این فاجعه انسانی شود.»
اکبری در پایان با اشاره به موارد شبیه به معدن که مهمترین آن پلاسکو بود، گفت: «در گذشته نیز شاهد این بودیم که مسئولین مربوطه به صورت جدی مورد سوال و محاکمه قرار نمیگیرند، به طول مثال آقای شهردار تهران که مسئول اصلی در حادثه پلاسکو بود نه تنها مورد سؤال قرار نگرفت بلکه الان به عنوان کاندید ریاست جمهوری در حال فعالیت است یا وزارت کار نیز اقدام مهمی در خصوص برخورد با مقصرین انجام نداد، متأسفانه وقتی رسیدگی جدی به تخلفات متخلفان صورت نمیگیرد شاهد تکرار دوباره این فجایع و از دست رفتن جان کارگران هستیم.»