شرح مراحل رسیدگی به درخواست مطالبه مهریه
1 - مهریه از دو طریق دادگاه و اجرای ثبت قابل مطالبه است .
2 - چنانچه زوجه بخواهد مهریه خود را مطالبه نماید و بخواهد این امر را از طریق دادگاه انجام دهد باید مدارک خود را که شامل کپی مصدق عقدنامه ، کپی مصدق شناسنامه و کارت ملی خود می باشد را ضمیمه دادخواست نموده و مدارک را به دفاتر خدمات قضایی الکترونیک تحویل دهد .
دفتر، دادخواست مرجوعه را به دادگاه صالح فرستاده و پس از تعیین شعبه ، وقت رسیدگی تعیین شده و به طرفین ابلاغ می شود .
3 - زوجه می تواند همراه با این دادخواست ، درخواست تامین خواسته نیز بنماید ، به این معنی که درخواست توقیف اموال زوج را از دادگاه بخواهد تا در آینده زوج اقدام به نقل و انتقال اموال مذکور ننماید .
4 - اگر زوجه توانایی پرداخت هزینه دادرسی را نداشته باشد باید دادخواست اعسار از پرداخت هزینه دادرسی را نیز مطرح نماید و دادگاه ابتدا به این درخواست رسیدگی کرده و چنانچه درخواست را بپذیرد زوجه از پرداخت هزینه دادرسی موقتا معاف می شود .
پس از صدور رای در پرونده اعسار دادگاه به پرونده مهریه رسیدگی می نماید .
5 - پس از صادر شدن رای چنانچه از رای صادره تجدیدنظرخواهی شود زوجه باید تا قطعی شدن رای صبر کرده و پس از آن برای اجرا به اجرای احکام مراجعه نماید .
6 - ممکن است زوج درخواست اعسار داده باشد و دادگاه حکم به تقسیط مهریه داده باشد .
7 - در هر حال پس از قطعی شدن حکم ، زوجه باید به اجرای احکام مراجعه و تشکیل پرونده اجرایی بدهد .
8 - اجرای احکام اجراییه را صادر و به محکوم علیه ابلاغ می نماید .
بر اساس قانون نحوه اجرای محکومیتهای مالی مرجع اجرا ابتدا از مراجع ذیربط جهت شناسایی مال از زوج استعلامات لازم را به عمل می آورد . اگر در این ارتباط مالی از زوج شناسایی شد جهت بازداشت آن اقدام می شود . زوجه نیز چنانچه از زوج مالی معرفی نماید جهت بازداشت آن اقدامات لازم صورت می پذیرد . اگر زوج کارمند باشد بر اساس قانون اجرای احکام چنانچه صاحب فرزند باشند یک چهارم وگرنه یک سوم از حقوق زوج توقیف می شود .
9 - زوجه می تواند تقاضای ممنوع الخروجی زوج را پس از صدور رای بنماید مگر اینکه حکم اعسار زوج صادر شده باشد .
10 - باید توجه داشت اگر زوج طی سی روز از ابلاغ اجراییه دعوای اعسار طرح نماید بازداشت نمی شود . و اگر بعد از آن دعوای اعسار را مطرح نماید اگر کفیل یا وثیقه بسپارد حبس نمی شود .
در نهایت زوج باید طبق رای قطعی دادگاه ، حکم را اجرا نماید و اگر این کار را انجام ندهد زوجه می تواند طبق قانون نحوه اجرای محکومیتهای مالی حکم جلب زوج را گرفته و وی را بازداشت نماید .
11- همچنین زوجه میتواند تقاضای تعدیل حکم را نیز از دادگاه بخواهد . این به آن معناست که پس از مدتی که از صدور حکم گذشت اگر اوضاع مالی زوج بهتر شد یا اوضاع اقتصادی جامعه بهبود پیدا کرد زوجه می تواند از دادگاه تعدیل حکم را بخواهد یعنی مبلغ تقسیط حکم را افزایش دهد .
این درخواست محدودیتی نداشته و هر چند بار زوجه بخواهد می تواند این کار را انجام دهد فقط باید مدت زمان مناسب و معقولی از صدور حکم یا درخواست قبلی گذشته باشد و شرایطی که ذکر شد اتفاق افتاده باشد . در مورد بهبودی اوضاع و شرایط مالی زوج ، زوجه باید این نکته را ثابت نماید .
12 - اما زوجه از طریق اجرای ثبت نیز می تواند مهریه خویش را به اجرا گذارد .
باید توجه داشت زوجه بهتر است زمانی از این طریق اقدام کند که زوج مالی برای بازداشت داشته باشد .
بر اساس آیین نامه اجرای مفاد اساسنامه لازم الاجرا و طرز رسیدگی به شکایت از عملیات اجرایی برای شروع کار ، زوجه باید با در دست داشتن مدارک شناسایی و عقدنامه به دفترخانه ای که سند ازدواج در آن تنظیم شده مراجعه کرده و تقاضای خود را بیان کند .
درخواست اجراییه فرم مخصوص به خود را دارد که پس از تکمیل آن توسط سردفتر به اداره ثبت فرستاده می شود .
سردفتر برگه اجراییه را برای ابلاغ به زوج ، به زوجه میدهد تا به اداره ثبت ببرد . در قسمت اجرای اداره ثبت تشکیل پرونده شده و اجراییه به زوج ابلاغ می شود که تا ده روز فرصت دارد مفاد اجراییه را اجرا نماید .
سردفتر نیز پس از صدور اجراییه آن را به زوج اطلاع می دهد.
چنانچه زوج مفاد اجراییه را اجرا نکند زوجه می تواند مال معرفی کرده و آن را توقیف نماید . مال معرفی شده توسط کارشناس تعیین قیمت می شود و از طریق مزایده یا حراج به فروش رفته و از حاصل آن مهریه پرداخت می شود .
البته باید توجه داشت مال معرفی شده نباید از مستثنیات دین باشد وگرنه قابل توقیف و فروش نمی باشد . این موضوع در مورد مالی که به دادگاه معرفی می شود نیز صادق است .
13 - در اینجا بیان چند نکته ضروری به نظر می رسد :
اول اینکه اگر مهریه زوجه سکه باشد قسمت اجرا از بانک مرکزی جهت قیمت سکه استعلام می کند و همان قیمت مبنای محاسبه قرار می گیرد لذا اگر قیمت سکه بعدا و در حین اجرای حکم افزایش پیدا کند تاثیری در این امر ندارد ، اما اگر از طریق دادگاه اقدام شود نوسانات قیمت در زمان اجرای حکم ملاک است .
دراین شیوه نمی توان زوج را بازداشت کرد اما از طریق دادگاه با وجود شرایطی زوج قابل بازداشت است .
در این شیوه زوج قابل ممنوع الخروج شدن از کشورمی باشد اما باید توجه داشت زوجه باید به قسمت اجرا اظهار کند می خواهد زوج ممنوع الخروج شود و باید بیان کند می خواهد نسبت به چه مقدار از مهریه وی را ممنوع الخروج کند و نسبت به آن میزان دیگر نمی تواند تقاضای اجراییه دهد . اما در شیوه دادگاه پس از قطعیت حکم می توان زوج را ممنوع الخروج کرد به شرطی که حکم اعسار وی صادر نشده باشد .
در این شیوه نسبت به شیوه دادگاه پرونده مطروحه سریعتر پیش می رود و هزینه آن نیزکمتر است .
لذا زوجه چنانچه تصمیم بر مطالبه مهریه خویش را دارد با در نظر گرفتن شرایط می تواند یکی از این دو طریق را انتخاب و پیگیری نماید .
اسناد مرتبط با این شرح
دادخواست مطالبه مهریه و تامین خواسته
دادخواست مطالبه مهریه با قرار تامین خواسته (شورای حل اختلاف)
دادخواست اعسار از پرداخت مهریه